Dzień Bezpiecznego Internetu – relacja z konferencji

20 lutego 2025 r. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Marii Grzegorzewskiej w Zielonej Górze po raz kolejny włączyła się w ogólnopolskie obchody Dnia Bezpiecznego Internetu, organizując konferencję, która odbyła się zdalnie na platformie ClickMeeting. W konferencji wzięli udział nauczyciele i uczniowie z lubuskich szkół, jak również instytucji oświatowych z całej Polski.
Dzień Bezpiecznego Internetu został ustanowiony z inicjatywy Komisji Europejskiej. Jest to wydarzenie promujące bezpieczne i świadome korzystanie z globalnej sieci, w którym PBW w Zielonej Górze po raz szesnasty włączyła się w ogólnopolskie obchody tego corocznego wydarzenia. Celem tego przedsięwzięcia jest przede wszystkim inicjowanie i propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu do zasobów Internetowych, zaznajomienie z problematyką bezpieczeństwa online oraz promowanie pozytywnego wykorzystywania Internetu. W tej ważnej inicjatywie omówiono również kwestię skali problemów, z którymi borykają się dzieci i nastolatkowie w wirtualnej przestrzeni.
Konferencję uroczyście otworzyła i wprowadziła zebranych w tematykę konferencji Dyrektor PBW w Zielonej Górze Marzena Szafińska-Chadała, która powitała wszystkich zebranych oraz podziękowała za przyjęcie zaproszeń przez prelengentów dr. Jarosława Wagnera, Leszka Dowgiałło i mł. asp. Krzysztofa Jędrysiaka. Dyrektor PBW podkreśliła znaczenie bezpiecznego korzystania z zasobów Internetu oraz konieczność uzmysłowienia dzieciom, młodzieży, nauczycielom, wychowawcom, rodzicom tego co niesie ze sobą Internet, jednocześnie nawiązując do tematów planowanych w dniu dzisiejszym wystąpień.
Następnie Dyrektor PBW oddała głos Renacie Zubowicz Kierownik Wydziału Informacyjno-Bibliograficznego, która szczegółowo przedstawiła program konferencji i moderowała jej przebieg.
Pierwszy wykład „Prywatność w Internecie” wygłosił dr Jarosław Wagner z Katedry Mediów i Technologii Informacyjnych Uniwersytetu Zielonogórskiego. Prelegent dokładnie omówił temat związany z zachowaniem prywatności w Internecie oraz negatywne skutki nieodpowiedzialnego ujawniania danych osobowych. Wyjaśnił na czym polega prywatność, mając na uwadze przysługujące prawa. Przedstawił również statystyki dotyczące prywatności oraz podzielił się informacjami dotyczącymi bezpiecznego korzystania z przeglądarki internetowej, a także wyjaśnił mechanizmy zbierania danych – lokalizacji. Prelegent omówił również metody ukrywania danych, wyjaśnił co oznaczają ukryte piksele i na czym polega profilowanie użytkowników, np. w celu dostosowania reklam. Udzielił dokładnych wskazówek, w jaki sposób uniknąć śledzenia w sieci. Wskazał również na konieczność regularnego sprawdzania, czy wyciekły nasze dane. Podczas wykładu dr Jarosław Wagner zadawał pytania do uczestników konferencji, np. jaką wpisaliby liczbę użyć przykładowych haseł albo zapytując które z przykładowych haseł jest fikcyjne, a które prawdziwe. Dokładnie omówił działania, jakie należy podejmować, aby zachować prywatność danych w sieci.
Następnie głos zabrał Leszek Dowgiałło – pedagog, profilaktyk, doradca zawodowy, inspektor BHP, autor publikacji dla pedagogów, wykładowca akademicki, Dyrektor ds. Profilaktyki Centrum Edukacji i Rozwoju Progresownia. Prelegent omówił temat „Jak to jest z tym Internetem? Czy jest bezpieczny?”. Wykładowca z pasją i szczegółowo omówił kwestię bezpieczeństwa w Internecie, dokładnie opisując jakie są negatywne skutki uzależnienia małych dzieci od smartfonów. Powołując się na raporty z przeprowadzanych badań, wskazał na negatywne skutki korzystania przez dzieci z tabletów i smartfonów. Podkreślił co jest istotą profilaktyki, a co już jest terapią i leczeniem. Wskazał na dedykowane bajki dla trzyletnich dzieci, które z uwagi na swoje treści i wydawane dźwięki negatywnie wpływają na zdrowie i rozwój małego dziecka. Prelegent omówił również działanie hipokampu oraz prawej i lewej półkuli mózgu, wskazując na nieprawidłowości na skutek zbyt wczesnego korzystania przez dzieci z telefonów i ekranów. Również zagrożenia dla prawidłowego rozwoju dzieci wynikają z nieodpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych. Wskazał na możliwości poprawiania funkcjonowania mózgu, np. poprzez zajęcia fizyczne oraz wszelkie zajęcia, które poprawiają pamięć. Zaproponował również uczestnikom konferencji ćwiczenie polegające na dopisywaniu zakończeń zdań. Poruszył też temat niebezpiecznych zachowań młodych osób wzorujących się na zachowaniach widzianych w Internecie, jednocześnie zapytując uczestników o znanych im influencerów. Prelegent poruszył też wiele dyskusyjnych tematów, np. kwestię używania telefonów w szkołach. Podzielił się swoimi doświadczeniami z pracy zawodowej z uczniami oraz jako Społeczny Rzecznik Praw Nauczyciela. Prelegent udostępnił również przydatne linki do stron na tematy związane z dzisiejszą konferencją.
Gościem wydarzenia był również młodszy aspirant Krzysztof Jędrusik, który w ramach prezentacji „Obywatel w sieci – zagrożenia – w studium przypadku” poruszył temat Internetu jako doskonałego i przydatnego narzędzia, ale też wskazał na zagrożenia wynikające z nieodpowiedzialnego korzystania z cyberprzestrzeni. Przybliżył terminy oznaczające cyberprzestępczość, której częścią składową jest cyberprzemoc nazywana również cyberbullingiem lub agresją elektroniczną. Wyjaśnił też, czym jest hejt i w jakiej formie może się przejawiać. Policjant podał też przykłady stron internetowych oraz dokumentów, które są fałszywe i łudząco przypominają te prawdziwe oraz omówił sposoby działania sprawców. Prelegent w sposób czytelny podzielił się wiedzą przydatną również w przypadku zaistnienia oszustwa, czyli w jaki sposób zebrać dowody przy użyciu elektronicznych narzędzi informacyjno-komunikacyjnych, np. z telefonów komórkowych, komunikatorów, stron serwisów społecznościowych, a w przypadku zakupów albo sprzedaży które informacje będą istotne w sprawie. Na końcu policjant wskazał miejsca oraz telefony instytucji, do których można zwrócić się o pomoc.
Na zakończenie konferencji Marzena Szafińska-Chadała, Dyrektor PBW w Zielonej Górze, podziękowała wszystkim prelegentom oraz uczestnikom za uwagę i udział w konferencji, a także swoim współpracownikom. Pani Dyrektor przypomniała o zagrożeniach wynikających z łatwowierności oraz zwróciła uwagę na konieczność zachowania ostrożności.
Mamy nadzieję, że nasza inicjatywa przyczyniła się do poszerzenia świadomości na temat bezpiecznego dostępu do zasobów internetowych oraz odpowiedzialnego i konstruktywnego korzystania z cyberprzestrzeni. We współczesnym, dynamicznym świecie korzystanie z Internetu staje się nieodłączną częścią naszego życia. Jednak rozwój nowych technologii wiąże się z nowymi wyzwaniami dla bezpieczeństwa w sieci. Informacje o zagrożeniach korzystania z sieci i ich zapobieganiu mogą być przydatne podczas korzystania z wirtualnej rzeczywistości, która posiada zalety i wady. Mamy nadzieję, że był to czas pełen refleksji i wartościowej wiedzy, który przypomniał nam, jak ważne jest dbanie o bezpieczeństwo w świecie cyfrowym, a także stosowanie zasad bezpiecznego korzystania z Internetu.